تفاوت جوهر نمک و وایتکس برای تمیزی سطوح

در منزل اغلب ما، دو ماده ضد عفونی کننده جوهر نمک و وایتکس موجود است. اما باید بدانید که این دو ماده با یکدیگر تفاوت هایی دارند. جوهر نمک در واقع اسیدی قوی است که خاصیت خورندگی بالایی دارد. این ترکیب در صنایع مهم جهت زدودن زنگ فلزات و تمیز کردن بتن کاربرد دارد. همچنین در خانه جهت ازبین‌بردن جرم سرامیک و کاشی استفاده می‎شود.

اما وایتکس یا سفیدکننده، یک محلول قلیایی با قدرت تمیزکنندگی کمتر و برای مصارف خانگی است. در این مقاله، به موضوع تفاوت جوهر نمک و وایتکس می‌‌پردازیم.

شرحی کوتاه بر «جوهر نمک»

جوهر نمک که با نام شیمیایی اسید هیدروکلریک شناخته می‎شود، از طریق ترکیب نمک خوراکی معمولی و اسیدسولفوریک به دست می آید. محلول‌ های غلیظ این ماده بسیار خورنده هستند و در صنایع کاربرد دارند. اما محلول های رقیق آن به تمیز کردن لکه‌های سخت کمک می‌کند.

به همین علت، جوهر نمک برای پاک کردن کاسه توالت، کاشی حمام و سایر سطوح چینی مناسب است. هنگام استفاده از اسیدکلریدریک حتماً مراقب باشید که پاک‌کننده با چشم و پوست شما تماس پیدا نکند.

نام دیگر جوهر نمک، هیدرولیک اسید است. در مقاله لیست مواد اولیه شیمیایی نام این اسید را هم بردیم.

شرحی کوتاه بر «وایتکس»

وایتکس یا هیپوکلریت سدیم ماده ‎ای شفاف، بدون رنگ و با بوی قوی است که در محصولات تمیز کننده خانه استفاده می‌شود. هیپوکلریت سدیم، حتی در غلظت‌های بسیار کم با طیف وسیعی از میکرو اُرگانیسم‎ ها از جمله باکتری ها و ویروس ها مبارزه می‌کند.

همچنین در از بین بردن لکه ها و بوی نامطبوع عالی است. از آنجایی‌ که وایتکس تقریباً به طور کامل به نمک و آب تجزیه می‌شود، ریختن آن به فاضلاب، تقریباً بی‌خطر است.

غلظت هیپوکلریت سدیم در سفیدکننده خانگی بسته به شرکت های سازنده آن، متفاوت است. بسیاری از محلول‎های وایتکس خانگی حاوی ۲۵/۵ درصد هیپوکلریت سدیم هستند. استفاده از محلول‌های سفیدکننده با غلظت هیپوکلریت سدیم کمتر، ضدعفونی کافی را انجام نمی‌دهد.

نام دیگر این ماده آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم است. همچنین فرمول شیمیایی این ماده «Cl_۲ + 2NaOH —-> NaClO + NaCl + H_۲O» است.

آب اکسیژنه نیز یکی دیگر از موادی است که گاهی اوقات با جوهر نمک یا وایتکس اشتباه گرفته می‌شود. در مقاله آب اکسیژنه چیست و کجا کاربرد دارد فرق این مواد با یکدیگر را گفتیم.

تفاوت جوهر نمک و وایتکس در چیست؟

هر دو این مواد از خانواده ضدعفونی‌کننده‌های مبتنی بر کلر هستند و ساختار شیمیایی مشابهی دارند. اما تفاوت‌هایی نیز دارند که از قرار زیر هستند:

1. اساسی‎ ترین تفاوت جوهر نمک و وایتکس مربوط به عدد PH است. PH جوهر نمک در حدود 1 یا کمتر است که نشان از قدرت اسیدی بسیار زیاد آن دارد. در حالی که وایتکس دارای 10 تا 13 عدد PH است؛ بنابراین محلولی قلیایی (یک نوع باز نه اسید) محسوب می‎شود. برای اینکه مقیاسی در این زمینه داشته باشید، صابون یک تمیز کننده با PH خنثی است؛ بنابراین خواص بسیار ضعیف ‎تری از این دو ماده دارد.

عدد PH در مواد مختلف، نشان دهنده میزان اسیدی بودن یا قلیایی بودن یک ماده است. جوهر نمک یک اسید قوی و وایتکس یک ماده قلیایی (باز) قوی است.

2. وایتکس برای تمیز کردن لکه‌های کثیفی، گریس ها، روغن ها و سایر مواد آلی مناسب است. اما جوهر‎نمک یا هیدروکلریک‌اسید هنگام کار روی مواد معدنی مانند لکه‌های زنگ‌زدگی و تجمع کلسیم مؤثرتر عمل می‌کند. بنابراین تفاوت تاثیر گذاری این دو را در هنگام استفاده باید در نظر بگیریم.

3. جوهر نمک را نباید روی سطوح فلزی استفاده کرد؛ زیرا لک‌های سیاهی ایجاد می‌کند. اما وایتکس به علت ضعیف‌تر بودن، برای این کار مناسب است. این یکی دیگر از تفاوت جوهر نمک و وایتکس است.

در مقاله «Hypochlorous acid versus bleach: What’s the difference» هم به تفاوت های این ماده در تمیز کنندگی اشاره هایی شده است.

آیا می‎توان جوهر نمک را با وایتکس مخلوط کرد؟

یک جواب ساده به این سؤال، خیر است. همان‌طور که در بحث تفاوت جوهر نمک و وایتکس گفتیم، وایتکس در واقع یک ماده شیمیایی به نام هیپوکلریت سدیم است. این ترکیب می‌تواند به‌عنوان یک عامل اکسید‎کننده در تماس با اسیدکلریدریک عمل کند.

معادله شیمیایی ترکیب جوهر نمک و وایتکس به‌صورت زیر است:

NaClO + 2 HCl —-> Cl2 + H2O + NaCl

به‌عبارت‌دیگر، هیپوکلریت سدیم و اسیدکلریدریک آب، نمک و گاز کلر می‌سازند. واضح است که آب و نمک مضر نیستند، اما گاز کلر به‌سرعت از محلول خارج می‌شود و به هوای اطراف می‌رود. ترکیب وایتکس و جوهر نمک می‌تواند گاز کلر سمی ایجاد کند.

جایی که شما و هرکسی که در نزدیکی است، می‌توانید آن را استنشاق کنید. گاز کلر بسیار واکنش‌پذیر است؛ زیرا پیوند بین دو اتم کلر ضعیف است و به راحتی می‌شکند. مسمومیت با گاز کلر می‌تواند برای ریه شما و همچنین دیگر اعضای داخلی بدن شما تاثیر مخرب بسیاری داشته باشد.

خطرات سلامتی مخلوط‌ کردن جوهر نمک و وایتکس شامل چه مواردی است؟

علائم اولیه قرار گرفتن در معرض گاز کلر شامل سوزش چشم، بینی و گلو، عطسه و بی‌قراری است. در موارد شدیدتر، ممکن است نفس کشیدن برایتان دشوار شود و سرفه شدید، خفگی و سرگیجه و حالت تهوع داشته باشید.

بودن در معرض این مواد به‌ صورت مکرر می‎تواند باعث آماس پوستی، فرسایش مینای دندان و درد شدید قفسه سینه شود. بد نیست بدانید وبسایت ehow.co.uk در مورد ترکیب این دو ماده و گاز کلر می‌گوید:

” گاز کلر قطعا می تواند شما را بکشد – به همین دلیل است که در طول جنگ جهانی اول از آن به عنوان یک سلاح شیمیایی استفاده می شد. “

تفاوت خطرات جوهر نمک و وایتکس در چیست؟

بلع یا تماس پوست با جوهر نمک می‌تواند باعث خوردگی غشاهای مخاطی دهان، گلو و مری و درد شود. همچنین ممکن است خونریزی معده و تشنگی شدید ایجاد کند. اما قرار گرفتن در معرض وایتکس می‎تواند باعث سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ شود.

سعی کنید همیشه در هنگام کار با این مواد از دستکش و ماسک و دیگر وسایل محافظتی ایمن استفاده کنید.

برای استفاده از ضد عفونی کننده ها چه نکاتی را رعایت کنیم؟

حال که تفاوت جوهر نمک و وایتکس را متوجه شدیم، لازم است برخی موارد را رعایت کنیم که عبارت‌اند از:

• هر محصول را در ظرف اصلی خود نگهداری کنید.
• برچسب محصولات را بخوانید و دستورالعمل‌ها را به‌دقت انجام دهید.
• در زمان تمیزکاری، اتاق باید به‌خوبی تهویه شود.
• در جای مشخص و دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
• فقط در آب رقیق کنید و همیشه از دستورات روی بسته‌ بندی پیروی کنید.
• هنگام استفاده، دستکش و/یا لباس محافظ بپوشید.
• کار با این مواد نیاز به توجه و دقت بالایی دارد.
• زنان باردار سعی کنند از مواد ضد عفونی کننده شیمیایی استفاده نکنند. زیرا این کار، سلامت خود آنها و جنین را به خطر می‌اندازند. بسیاری از مواد اولیه شیمیایی همین خاصیت را دارند، بنابراین افرادی که بیماری های خاص دارند یا کودکان یا زنان باردار باید هنگام کار با آنها نکات را رعایت کنند.

در صورت استعمال تصادفی مواد ضدعفونی‌کننده، چه کاری باید انجام داد؟

در صورت تماس اتفاقی پوست یا چشم با مواد ضد عفونی‌ کننده، برای درمان هرچه سریع‌تر، محل را با آب فراوان شستشو دهید. اگر عوارض موضعی یا بروز علائم سوختگی، تورم، سوزش و خارش، بعد از مدتی برطرف نشدند، هرچه سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کنید.

باوری عمومی وجود دارد که می‌گوید هنگام مسمومیت با گاز کلر ناشی از ترکیب وایتکس و جوهر نمک باید شیر مصرف کنید، در صورتی که بهترین راه مراجعه به مراکز درمانی و استفاده از توصیه های پزشک است.

جمع بندی نهایی در مورد تمیز کردن سطوح با وایتکس و جوهر نمک

از انواع ضد عفونی کننده های موجود در منازل می‎توان به جوهر نمک و وایتکس اشاره کرد. هر دو این مواد بر پایه کلر هستند، اما از جهاتی نیز تفاوت های بسیاری دارند. در این مقاله به بررسی تفاوت جوهر نمک و وایتکس پرداختیم.

همچنین اشاره کردیم که چرا نباید این دو ماده را با هم ترکیب کنیم و ممکن است هنگام کار با آنها چه خطراتی سلامتی ما را تهدید کند. نظر شما در مورد این دو ماده چیست؟